Op onnavolgbare wijze beschrijft Yuval Noah Harari in zijn bestseller Sapiens 70.000 jaar menselijke evolutie, maar met Homo Deus richt hij zich op de toekomst. Met zijn kenmerkende vermenging van wetenschap, geschiedenis en filosofie onderzoekt Harari de dromen en nachtmerries van de eenentwintigste eeuw – van onsterfelijkheid tot kunstmatig leven.
Hij stelt fundamentele vragen:
• Waar gaan we naartoe?
• Hoe beschermen we onze kwetsbare wereld tegen onze eigen verwoestende krachten?
• En als we in staat zijn door technologische vooruitgang ons lichaam en onze geest te verbeteren, wat gebeurt er dan met de mensen die zich niet laten upgraden?
• Wat voor sociale gevolgen zal deze tweedeling hebben?
• Volgens Harari is het essentieel om meer te begrijpen van de technologische revoluties om ons heen, anders hebben we geen invloed op de koers van onze toekomst.
Dit is de volgende stap in onze evolutie. Dit is Homo Deus. Met een voorwoord van Bas Heijne.
God is dood, de mens beheerst de aarde. Maar wat gebeurt er als de mens zélf maakbaar wordt? Als we onszelf niet alleen steeds beter kunnen genezen, maar ook ‘verbeteren’? Als homo sapiens verandert in homo deus, hoe zal onze toekomst er dan uitzien? In Sapiens beschreef Yuval Noah Harari de geschiedenis van de mensheid. Dit is het vervolg. Dit is de volgende stap in onze evolutie. Dit is Homo Deus.
Met Homo Deus richt Harari zich op de toekomst. Met zijn kenmerkende vermenging van wetenschap, geschiedenis en filosofie onderzoekt hij de dromen en nachtmerries van de eenentwintigste eeuw – van onsterfelijkheid tot kunstmatig leven.
‘Wie meegaat in Harari’s knappe deconstructie van het moderne denken en leven, voelt een merkwaardig heilzame zuivering van gedachten en gevoel. Als de rokken van een ui pelt Harari in zijn boek de culturele schillen van de geest af. Even is niets vanzelfsprekend meer.’ – NRC Handelsblad
Hij stelt fundamentele vragen: Waar gaan we naar toe? Hoe beschermen we onze kwetsbare wereld tegen onze eigen verwoestende krachten? En als we in staat zijn door technologische vooruitgang onze lichaam en geest te verbeteren, wat gebeurt er dan met de mensen die zich niet laten upgraden? Wat voor sociale gevolgen zal deze tweedeling hebben? Volgens Harari is het essentieel om meer te begrijpen van de technologische revoluties om ons heen, anders hebben we geen invloed op de koers van onze toekomst.
‘De toekomst van de mens laat zich niet voorspellen, maar dat betekent niet dat het zinloos is erover na te denken. Juist het vermogen van de mens om zichzelf tegen het licht te houden, stelt hem in staat aan zogenaamde wetmatigheden en doemscenario’s te ontsnappen. In Homo Deus doet Harari dat op sublieme wijze.’ – Bas Heijne.
"Harari duidt het humanisme als een religie onder de vele religies door de aanname van het humanisme van de centrale positie van de mens en niet de bredere natuur. De mens heeft geen eigen ik. De idee van de eigen geest is illusie van het brein. Net zoals de ziel kan de geest niet fysiek gelocaliseerd worden. Hetgeen wij geest noemen wordt bepaald door linker en rechterhelft van het brein. Het verhalend vermogen en het daarvan losstaand ervarend vermogen, met elk hun eigen perceptie. Bewustzijn is een onbewuste illusie. Het menselijk bewustzijn dient dan nog onderverdeeld in het normale en abonrmale (ziekelijke bewustzijn) naast andere bewustzijnsvormen het subnomale en het metanormale. Waarbij er dan opnieuw een onderscheid dient gemaakt tussen de verschillende culturele bewustzijnsvormen.
De mens is geen individu (in-dividu) als een ondeelbaar wezen, maar een dividu, een deelbaarheid, waarbij de mens evolueert in tijd maar anders is in elke andere conteext.
Het westers denken is een liberaal denken met een geoof in de vrijheid en het belang van de mens.
Onderscheiden vormen zijn:
- het orthodox liberalisme: Elk individu heeft evenveel belang en de som van alle individuen, is de essentie van ethisch handelen en maatschappij. "Klant is koning en de kiezer heeft altijd gelijk".
- het sociaal liberalisme: De essentie van het individu bestaat niet in het egocentrische individu, maar ik het collectief belang. Het sociaal liberalisme komt aldus overeen met het Marxisme. De partij kiest voor het belang
- het evolutionair liberalisme. De mens staat centraal maar maakt deel uit van een evolutionair proces. Politiek dient erin te bestaan het evolutionair proces te ondersteunen en te begeleiden. De sterkste mensen en de sterkste naties overleven en hebben het unieke recht te overleven. Het evolutionair liberalisme staat.aldus op de lijn van nazisme en nationalisme.
Deze en andere ideologiën, net zoals de godsdiensten verliezen hun waarde en relevantie in eeen wereld waarin de mens met actuele kennis het leven kan beheersen en denkende objecten kan maken sterker dan hemzelf en relevanter dan hemzelf. De godsatributen die eeuwenlang niet in het bereik liggen van de mens liggen thans in zijn bereik. De homo deus met kennis van de wetenschap die veroudering tegengaat, ziektes en hongersnood beheerst en zelfs fysieke oorlogen niet meer relevant maakt, staat te kloppen aan de voordeur.
Naast het subjectieve en het objectieve wordt een intersubjectieve werkelijkheid bepaald door (computer)conventies de nieuwe norm. De oude intersubjectieve werkelijkheden zoals de goden, de rechtspersonen en de staten worden vervangen of zullen naast de virtuele werelden leven, die niet meer door mensen maar door blockchaines geregeld worden." - samenvatting elfri