Artikel 19bis-11, § 2 WAM schendt de artikelen 10 en 11 Gw. niet in de zin geïnterpreteerd dat de verzekeraars ertoe gehouden zijn zowel de lichamelijke letsels als de materiële schade van de benadeelde te vergoeden. Die interpretatie wordt niet ontkracht doordat artikel 4, § 1, tweede lid WAM de vergoeding beperkt tot de lichamelijke letsels. Artikel 19bis-11, § 2 WAM bevat immers geen enkele beperking op het vlak van de aard van de schade van de benadeelde persoon ten aanzien van de vergoedingsplichtige verzekeraars, noch een verwijzing naar artikel 4, § 1, tweede lid WAM. Bovendien past die laatste bepaling in het kader van een stelsel dat steunt op de aansprakelijkheid en de aansprakelijkheidsverzekeringen, terwijl de in artikel 19bis-11, § 2 WAM vervatte regel een automatische vergoedingsregeling is die losstaat van het optreden van het Fonds.
Artikel 19bis-11, § 2 WAM schendt de artikelen 10 en 11 Gw., in die zin geïnterpreteerd dat de vergoeding, door de verzekeraars, van de door de benadeelde geleden materiële schade uitgesloten wordt wanneer de bij het ongeval betrokken personen bekend zijn maar niet kan worden vastgesteld wie van hen het ongeval heeft veroorzaakt. De twee categorieën van personen beoogd in artikel 19bis-11, § 1, 7°) WAM enerzijds, en in artikel 19bis-11, § 2 WAM anderzijds, bevinden zich in een objectief verschillende situatie. De eerste categorie is het slachtoffer van een verkeersongeval waarvan de dader (en diens verzekeraar) niet bekend is; in dat geval is het optreden van het Gemeenschappelijk Waarborgfonds, dat in de plaats treedt van de aansprakelijke persoon, beperkt tot alleen de vergoeding van de schade die voortvloeit uit de lichamelijke letsel. De tweede categorie is daarentegen het slachtoffer van een verkeersongeval waarbij verschillende voertuigen zijn betrokken en waarvan de betrokkenen net zoals hun verzekeraars bekend zijn, maar waarvan het onmogelijk is het respectieve aandeel in de aansprakelijkheid voor het ongeval vast te stellen.
De budgettaire beperkingen die verantwoorden dat het Gemeenschappelijk Waarborgfonds enkel de schade die voortvloeit uit de lichamelijke letsels vergoedt, gelden niet voor die verzekeraars. Het financiële risico voortvloeiend uit een ongeval waarbij het niet mogelijk is vast te stellen welk voertuig het ongeval heeft veroorzaakt, verschilt voor de verzekeraars niet wezenlijk van het financiële risico voortvloeiend uit een ongeval waarbij wel kan vastgesteld worden welk voertuig het ongeval veroorzaakt heeft. Het gaat om een risico dat door de verzekeringspremies dient te worden gedekt en het is niet verantwoord dat die verzekeraars de door de benadeelde geleden materiële schade niet zouden moeten vergoeden.
(Waalse Gewest / NV E. en NV T.V. - Rolnr.: 5763)
In zake: de prejudiciële vraag over artikel 19bis-11, § 2 van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, gesteld door de politierechtbank te Luik.
Het Grondwettelijk Hof,
(…)
wijst na beraad het volgende arrest:
• G. Jocque, “Schadevergoeding bij onmogelijkheid om vast te stellen welk voertuig het ongeval veroorzaakt heeft”, NJW 2015, afl. 316, 102-103.
• O. Dierckx de Casterle, “Le dommage indemnisable visé par l'article 19bis-11, § 2 de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs”, VAV 2015, afl. 1, 13-14.
• B. Ceulemans en A. Vanhaelen, “La fin d'une controverse autour de l'article 19bis-11, § 2, de la loi du 21 novembre 1989, ou le début d'une augmentation des primes d'assurance R.C. auto?”, For.ass. 2015, afl. 152, 61-65.
• I. Pechard, “L'article 19bis-11, paragraphe 2, de la loi du 21 novembre 1989. La Cour de cassation et la Cour constitutionnelle ont tranché. Premières réflexions”, JLMB 2015, afl. 13, 588-593.
• Tuyttens, I., « Uitgebreide toepassing kettingbotsingsregeling artikel 19bis-11, § 2 WAM: vergoeding voor materiële schade voor elk type weggebruiker ondanks haar fraudegevoelige karakter », R.A.B.G., 2016/5, p. 380-384
• Vereecken en S. Heirbrant, Verkeersongevallen. Actuele stand van zaken na ruim tien jaar artikel 19bis-11, § 2 WAM bij verkeersongevallen met verscheidene betrokken voertuigen en ongekende aansprakelijkheid, Herentals, Knops Publishing, 2015, 54-59.
• S. Vereecken, “Verschillende interpretaties omtrent het noodzakelijk aantal voertuigen betrokken bij een verkeersongeval bedoeld onder artikel 19bis-11, § 2 WAM”, VAV 2011, afl. 3, 172-178.
• J. Legrand, “ L'article 19bis-11, § 2 de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs (loi R.C. auto) ”, T.Verz. 2011, afl. 2, 164-167.
• A. Randao Alface, “Accident de la route impliquant plusieurs véhicules. L'article 19bis-11, § 2 de la loi du 21 novembre 1989: d'incertitudes en certitudes… et vice versa”, Rec.jur.ass. 2011, 337-346.